INGELERA

Dakigunez ingelera gaur egungo hizkuntzarik globalena da, mundu osoan zehar hitz egiten da eta hau umeei txikitatik irakastearen garrantzia ikusita proposamen bat egingo dizuet.

"Magic English"

Etxean bertan ingelera ikasteko bideoak dira.Hauek 4 eta 8 urte arteko umeentzat pentsatuta daude. 26 bideo eta 7 liburutxo agertzen zaizkigu hemen , honen bidez koloreak, zenbakiak eta horrelako zenbait oinarrizko gauza ikasi ahal izango dituzte haurrak etxean bertan. Eta klasera joaten direnean oinarrizko ezagutza batzuk izango dituzte haien ezagutza berriak aurre ezagutzen gainean eraiki ahal izateko.

Horretaz gain ere ingelerarekin arazoak dituzten haurrentzako errefortzu moduan erabili daitezke, etxean birpasatzeko eta modu dibertigarri batean ikasteko. Gainera, Disney pertsonaiak erabiltzean haurren interesa piztuko da, ezagutzen dituzten pertsonaiak direlako eta hauek "irakasle" papera hartzen dutelako.

Hemen bideo hauen adibide bat utziko dizuet:

IPUINAK

Dakigun moduan, ipuinen kontaerak haurren sormena piztu egiten du, eta hauek kontatzea oso ona da haien garapenerako,haientzat baliagarriak izan daitezkeen baloreak barneratzeko.

NOLA KONTATU IPUINA ERA ERAKARGARRI BATEZ.

• Ipuinak kontatzeko erritualak sortzea oso garrantzitsua da. Horrela, egoera eta leku jakin batean dagoenean umeak ipuin bat entzuteko prestatu behar duela jakingo du marka erreferentzialei esker. Egoera erritualizatuok umeari segurtasuna emango diote, honek ipuina ondo hasi eta hobeto amaitzea ahalbidetuko duelarik.

Adibidez. txinparta 12 aldiz jotzeko eskatu ume bati, 12ra arte zenbatuz, eta "hamabiak dira, orain ipuina kontatuko dugu" esanez.

• Komunikazioaren zirkulu biribila mantendu. (umeak borobil bat eginez jesarrita, adibidez).
• Ipuina kontatzerakoan bizia dela erakutsi behar diogu, liburua ere bizia dela. 1000 hots gordetzen dituela non umeek inurriek bezala korritzen duten alde batera eta bestera, lurralde fantastikoetan barrena. Konbentzimendu osoz kontatuz entzuten ari direnekin ere inplikatuz.

• Doinurik eta libururik egokienak aukeratuz.

-Estilorik zuzenena erabiliz.
-Ipuinaren egoera animiko bakoitza ondo nabarmenduz, adi adi segi dezaten ipuinaren trama, forma bariatuak eskeiniz, espanturik gabe, eroso sentiaraziz.
-Keinuz, imitazioz baliaturik. Onomatopeiak, elipsiak, errepikapenak, objetuak, kartak, agerikoak zein izkutukoak, zaldunak, erregeak, kopak errinozeronteak, etab. Txontxongiloak. Ipuinaren bukaera azken mugetaraino antolatuz.

• Ipuinean objetuak, eta umea bera ere, integratzea oso garrantzitsua da. Horrela, gure hitza umea buru-irudiak sortzera bultzatuz osatuko dugu, ulermena erraztu egingo delarik. Adib: gitarra poltsa zahar bat, balea izan daiteke eta kremailera irekiz ahoa lortuko dugu.
• Ipuinen erritmo narratiboak garrantzi handia dute. Baita ahots aldaketak ere.
• Onomatopeiak egiteak ere oso garrantzitsua da, ulermena era erraz eta grafikoago batean gerta dadin. Adib. KLIN KLAN KLIN KLAN Eskailerak igo nituen.
• Ipuina kontatzeko alde bietan marrazkiak dituen ipuina erabiliz gero, alde bateko estali.

• Unerik liluragarrienak, hitzak, keinuek eta begiradak, narratzailearen begirada, erritmo bera markatzen dutenean sortzen dira (errepikapena). Adibidez. Hiru txerrikumeen ipuinean berdinak diren dialogoak keinu, tonu eta abar berdinak erabiliz:
  TOK TOK. Txerrikume! Zabaldu atea!
  Ez eta ez! Zabaltzen badut jan egingo nauzu!
  Ah! Bai? Ba orduan putz egin eta etxea behera botako dut! PFFFF

• Eskuekin ipuinaren erritmoa markatzen da. Adibidez. Ipuin baten NIK HARI- (eman nion) eta HARK NIRI- (eman zidan) bezalako segida bat egitean, eskua ireki eta itxiz aurrera eta atzera eramango dugu.
• Enfatizatzen, ipuinaren egoera ezberdin bakoitza markatzen jakin behar da. Beti barneko denbora zirkularra errespetatuz, onomatopeia espresiboak erabiliz, ipuinaren hasieratik bukaeraraino. Gure presentzia osoa, gorputzaren presentzia osoa, mantenduz. une bakoitza dastatuz, umeek txupatxuz bat dastatzen duten bezala.

• Ipuina irakasteko tresna moduan oso baliotsua da. umeak, alde batetik, entzuten eta arreta mantentzen ikasiko du eta, bestetik, ipuinaren bidez hizkuntza formak eta hainbat gauza irakats daitezke ipuina erabiliz.

• Dramatizatu egin dezakegu pertsonaien egoera animikoa hobeto agertu dadin (ahotsa, keinua...) eta isilunea erabili daiteke erritmoa azkartu eta moteldu dadin.

Badakigu zenbait ipuin klasiko ditugula, adibidez hiru txerritxoak, errauzkine edo loti ederra. Baina IKT-ak sartzea interesagarria izango zela pentsatu dut eta horregatik gaurko sarreran proposamen berri bat ekarri dut.

Alde batetik audio ipuinak gomendatzen ditut, bereziki etxean ipintzeko. Hau baliagarria izan daiteke, adibidez, haurra oheratzera doanean. Ipuina ipini ahal diogu lo geratu arte.

Hemen utziko dizuet link interesgarri bat, non horrelako ipuina eskuratu ahal izango dituzue:

http://www.etxegiroan.com/gazteak_euskara.php

haurrentzako ipuina egoteaz gain beste adineko pertsonentzat ere badaude.

Horretaz gain beste proposamen bat ere badut. Bideo-ipuinak.

Hauetan adioa entzuteaz gaien beste baliabide batzuk agertzen dira: musika, argazkiak...

honen bidez haurrak istorioan sartuagoak sentituko direlako.

Azkenik hemen adibide bezala link batzuk ere utziko ditut.

http://gelapdi.blogspot.com.es/2012/03/blog-post.html
http://gela-proa.blogspot.com.es/2012/03/ipuinak-bideoan.html

FAMILIAN EGITEKO ARIKETAK

Guztiok dakigun bezala, gurasoa izatea ez da erraza. Etxean haurrak ditugunean hauen ikasketetan lagundu  nahi ditugu , baina askotan ez dakigu zer nolako ariketekin haien ikasketen garapena sustatu.

Orrialde honetan zenbait jolas proposatuko ditugu etxean egiteko.

Edozein jolas baliagarria izan daiteke gaitasunen bat landuz gero.

Adibideak hurrengoak dira:

1.Postal bat egitea:

 Honen bidez, haurra bere sentimenduen adierazpena landuko du. Lagun batentzat, familiakoentzat edo maite duen edozein pertsonarentzat izan daiteke. Bertan  haurra nahi duen marrazkia egin dezake koloreak eta formak landu. Bukatzean, nahi izanez gero, familiako pertsona baten laguntzaz nahi duen mezua idatzi dezake, bere sentimenduak adieraziz.

Gainera, hau egitea oso ekonomikoa da, kartulina bat eta margoak besterik ez direlako behar.

2. Ipuin bat idatzi:

Familiako guztien artean egin daiteke. Batek istorio bat hasiko du, berdin da zein den gaia, eta gero familiako kide bakoitzak istorioarekin aurrera jarraituko du, haurren laguntzaz. Bitartean, nagusi batek istorioa idazten joango da amaiera eman arte. Hau oso emaitza interesgarriak izan ditzake, haurren sormena lantzen du eta bide batez istorio interesgarri bat lortuko dugu

3. Zer animalia da pentsatzen ari naizena?

Haurra animaliaren batean pentsatzen hasiko da eta familiakoak honi buruzko galderak egin beharko dizkiote (ilea duen, lau hanka dituen...), haurra baietz edo ezetz esaten joan beharko da norbait zein animalia den asmatu arte. Gero, familiako batek haurraren  papera hartuko du eta haurra izango da galderak egingo dituena.

Honen bidez, haurra animalien ezaugarriak landuko ditu